Trafikte Haklarımızı Savunan Genç Bir Kadın: Yasemin Usta

Önce Biraz Sizi Tanıyalım ? 

1985 yılında İstanbul’da doğdum. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, Marmara Üniversitesi Pazarlama Yüksek Lisans ve Anadolu Üniversitesi Adalet bölümü mezunuyum. Halen Anadolu Üniversitesi Sosyoloji bölümü öğrencisiyim ve hukuk fakültesine geçip iyi bir ceza avukatı olmak tek hayalim.

Lise yıllarımdan bu yana  kendimi bildim bileli birçok sosyal sorumluluk projesinde, dernek ve vakıflarda gönüllülük esaslı çalışmalar yürüttüm ve yürütmeyede devam ediyorum. Son 3 senedirde gönüllülük esaslı , tam zamanlı kurucusu olduğum Trafikte Haklarım Derneği'nde çalışıyorum.

Trafikte Haklarım Derneği Nasıl Ortaya Çıktı, Hikayenizden Bahsedebilir Misiniz?

Derneğin çıkış noktası, 2012 yılında gerçekleşen ölümlü trafik kazasına dayanıyor. 19 Ekim 2012 tarihinde kardeşim dediğim tek yumurta ikizi kuzenim 18 yaşındaki Gökhan Demir geçirdiği trafik kazası sonucu hayatını kaybetti. Ehliyetsiz bir şoförün, aşırı hızla hatalı sollama yapması, Gökhan’ın hayatına mâl oldu. Trafik kurallarını ihlal eden bu ehliyetsiz şoförün adil yargılama sonucu hak ettiği cezayı alacağını düşünürken, gerçekte kaza soruşturma dosyasında olayı aydınlatacak delillerin eklenmediğini öğrendim.

Adil bir yargılama için delil bulmak zorundaydım ve özel bir şirketteki ürün müdürü olduğum işimden istifa edip, hukuk sürecini takip etmeye başladım. Bu uzun ve zorlu süreçte yaşadıklarım bana çok şey öğretti, hâlâ da öğrenmeye devam ediyorum. Bu tecrübeleri ve öğrendiğim bilgileri doğru bir şekilde diğer trafik mağdurlarına da aktarmak istedim; çünkü trafik kazaları nedeniyle sevdiğini kaybeden veya engelli kalan daha milyonlarca kişi var. Ne yapabilirim diye düşünürken trafik kazalarına dikkat çekmek amacıyla çalışmalara başladım. Daha sonrasında da 6 Mayıs 2015 tarihinde trafik haftasında derneği kurduk.

Dernekleşme Aşamasında Zorlandığınız Noktalar Oldu mu?

O kadar çok zorlandım ki. Çünkü maddi yönden hiç destek almadan kurulduk. Hâlâ derneğimize bireysel bağış yok denecek kadar az. Hibe programları belirli bir gelirin üzerindeki derneklere sadece destek veriyor. Sponsorluk deseniz o da tanınmış derneklere veriliyor, kısacası yeni kurulan derneklerin maddi destek bulmadan ayakta kalması çok zor. Geçen yıl sadece İçişleri Bakanımız Süleyman Soylu dernekler dairesinden bir projemize maddi destek verdi.



Peki Dernek Projelerini Finans Kaynağı Olmadan Nasıl Hayata Geçirebiliyorsunuz? 

Derneğimizin maddi destek olmadan 3 sene ayakta kalma nedeni benim hiçbir gelir elde etmeden gece gündüz profesyonelce tam zamanlı çalışmamdan kaynaklı. Yaptığımız projeleri bilen herkes beni zengin zannediyor :) Bu kadar işi yapıyorsa ya zengindir ya dayısı vardır gibi genel kanı var. Ben acımı sosyal faydaya dönüştürerek iyileştim. Maddi manevi özel hayatımdan ne fedakarlıklar  yaptım yapıyorum.



Zamanını ve uzmanlığını projelerimize bağışlayan yüzlerce gönüllü uzmanlar çalıştım. Kısacası öyle zannedildiği gibi zengin değilim, dayımda yok :) Ama faaliyetlerimizi sürdürebilmek için profesyonel çalışanlara ve  kurumsallaşmaya ihtiyacımız var. Devam edebilmemiz için maddi manevi destek şart.

Can Kaybediyoruz Kamu Spotu'nda Ünlü İsimlerle Çalışmanız Epey Dikkat Çekti. Kamu Spotunun Perde Arkasından Bahsedebilir misiniz?

Kuzenimin dava dosyasında otopsi raporunu ilk okuduğumda çok fazla etkilendim. Yani hissettiğim acıyı tarif edemem. Çünkü sevdiğiniz bir insanın kalbinin kaç gram olduğunu bilmek gerçekten çok ağırdı. Bu acıyı başka türlü anlatalım istedim, dikkat çekmek istedim. Yönetmen Ali Vatansever’e bu fikrimi anlattım sağ olsun senaryolaştırdı. Senaryoyu Emniyet Genel Müdürlüğüne sunduk onayladılar.

Trafik kazaları konusunda hassas olduklarını düşündüğümüz ünlülerden Emre Altuğ, Ecem Özkaya ve Olgun Toker’e ulaştırdık.

3 oyuncuda istatistik okuyacaklarını sanarak kameranın karşısına geçtiler. Onlar geldiği andan itibaren kamera hep kayıttaydı. Okuyacaklarını sandığı istatistik kağıtları yerine takıldıkları noktalarda kağıda tekrar bakmak istediklerinde kuzenimin fotoğrafıyla birlikte onlara otopsi raporunu verdik. O anki tepkileri kamera tarafından kaydettik. Doğal bir şekildeydi her şey. 




Kamu Spotunuzun Diğer Kamu Spotlarından Farklı Olarak Milyonlarca Kişiye Ulaşmasının Sizce Nedeni Ne?

Kamu spotunun milyonlarca kişiye ulaşmasının tek nedeni kalben bir proje olması. Yaşanan acı bir gerçek var ve tamamen gönüllülük esaslı çekilen spot bir film. Oyuncusundan, yönetmenine herkes projeye gönüllü olarak destek verdi. Bu kadar ses getirmesinin nedeni herkesin gönülden destek vermesi. Emeği geçen herkese tekrar çok teşekkür ederiz. Kanıksanmış trafik kazalarına sayelerinde dikkat çektik.

Trafik Mağdurlarının Haklarını Öğrenmelerini Sağlayacak Dijital Bir Platform Projeniz var. Bu Platformla Nasıl Bir Fayda Sağlamayı Düşünüyorsunuz?

İçişleri Bakanımızın desteğiyle hayata geçirdiğimiz Trafikte Haklarım Platformu Projemiz trafik mağdurlarına hukuk, engelli hakları ve psikoloji alanında uzman video anlatımlarıyla haklarını öğrenmelerine yardımcı oluyor. Haklarımızı bilmediğimiz için bu süreçte hak kayıplarına uğruyoruz. Günümüzde internete erişim doğudan batıya neredeyse her yerde var.  www.trafiktehaklarim.org internet sitemizle mağdurların ihtiyacı olan tüm bilgilerin olduğu bir yol haritası aslında. Her mağdura tek tek bilgi anlatmamız, erişmemiz mümkün değil ama ihtiyacı olan bilgileri internette aradıkları an uzman videolarıyla erişebilecekler. Hatta bazı konular genel bilgileri içerdikleri için trafik mağdurları dışında birçok kişiye rehber oluyor.

Trafik Erkek Egemen Bir Alan. Bir Kadın Olarak Bu Alanda Çalışmanın Avantajı / Dezavantajları Neler?

Çalıştığım alanın yaş ve cinsiyet dağılımı göz önüne alınırsa ilk başlarda baya zorlandım. Projelerimizle kendimizi ispatladıkça alanda yavaş yavaş  beni derneği alanda kabullenmeye başladılar. Trafik ile ilgili 30’lu yaşlarda bir kadın olarak dernek kurduğum için ilk önce herkes tuhaf karşıladı. Genelde dernek kuranlar emekli kişiler 50+ yaş ve üzeri olduğunu düşünürseniz :)

Bakanlıkların düzenlediği birçok toplantıya derneği temsilen katıldığımda toplantılarda  çoğu zaman tek veya birkaç kadın katılımcıdan biri oluyorum. Trafik fuarlarında bazen stand hostesi zannediliyorum dernek kurucu başkanıyım dediğimde şaşırıyorlar :) Bu alanda bir kadın olarak çalışmanın tüm avantajlarını ve dezavantajlarını yaşıyorum. Ama ben sadece pozitif kısımlarını düşünüp yoluma devam ediyorum ;) 

Geçtiğimiz hafta 100’den fazla hafriyat kamyoncusuna trafik kurallarına neden uymaları gerektiğiyle ilgili seminer verdim ve çok güzel geri dönüşler aldım.
 


Trafikte Kadın Sürücülere Erkek Sürücülerin Bakış Açısı Malum. Siz Bu Konuda Ne Düşünüyorsunuz?

Ülkemizde kadın olmak hele de trafikte kadın olmak bence çok zor. Hala birçok kişi "Araba kullanmak erkek işidir" diye düşünüyor. Tabii ki bunlar hala kadın ve erkeğin eşit olduğunu kabul etmeyen erkek sürücüler ;)

Son yıllarda ehliyet sahibi kadınların sayısında artış var. Kadın sürücülerin erkeklere göre daha bilinçli ve tedbirli araba kullandıkları düşünüyorum.

Trafik kurallarına uymayan bazı erkek sürücüler, kadın sürücüler kurallara uymalarına  sinirleniyorlar, onlara, aniden önlerinde durma, klakson ve sellektör yapma, direksiyonu üzerlerine kırmakla gibi davranışlarla “trafikte kadını taciz” ediyorlar maalesef.

“Kadın sürücüler çok kaza yapıyor, kadınlar araba kullanmayı bilmiyor” deniyor. Peki o kadınlara kazayı kim yaptırıyor. Dikkatli araba kullanan kadınların çoğunluğu, kendi hataları yüzünden değil de, kadın sürücü diye sıkıştıran, taciz eden erkek sürücüler yüzünden kaza yapıyor. Öyle kadın sürücüler tanıyorum ki otobüs ve kamyon kullanıyor ve hiç kaza yapmamış.

Son Olarak Eklemek İstediğiniz Bir Şey Var Mı?

Ülkemizde her yıl 7 binden fazla kişi yaşamını trafik kazalarında yitiriyor, 300 binden fazla kişi yaralanıyor. Ben sevdiğini trafik kazasında kaybetmiş binlerce kişiden biriyim. Yaşadığım sürece amacım trafik kazalarından kaynaklı can kayıplarının / yaralanmaların en aza inmesine sağlayabilmek.

Bu ölümlü/ yaralanmalı trafik kazalarının çoğunu önleyebiliriz. Nasıl mı ? Trafik kurallarına uymak yada uymamak işte bütün mesele bu.

Son olarak trafikte hayatta, her yerde, her zaman kadın erkek ayrımı yapmadan birbirimizin haklarına saygı gösterebilmemizi, trafik alanında projelerde daha fazla kadının çalışmasını ve trafikte kadın sürücülerin taciz edilmemesini diliyorum. 

Tüm Kadınlarımızın Dünya Kadınlar Günü Kutlu Olsun.